شهرسازی

مطالعات در فضا و زمان، امكان يافتن نظمي در بي نظمي و دريافت الگوهاي ساده را فراهم نموده، و نشان ميدهد كه محيطهاي زيستي بر اساس فرهنگ و رسوم مردم شكل گرفته و حاصل تداوم رفتارهاي ويژهاي در طي زمان هستند، كه خود دليلي بر وجودفلسفهاي خاص براي آن رفتار ميباشد. پس به دليل وجود ثبات در عمل شيوههاي گوناگون انجام كار، شناخت ثبات به اندازه تغييرو تحول از اهميت برخوردار ميشود. ثبات رفتاري انسان در محيط، حاصل خصيصهي كلي ذهن بشر و نياز به نظم بخشيدن جهان و
معنا و مفهوم دادن به آن است، ذهن بشر، جهان بينظم پيرامون را طبقهبندي كرده و مدلي آگاهانه براي جهان به وجود ميآورد. ازاين زاويه همهي محيط زيست انسان از بناها، مناظر و شهرها همه و همه حاصل اين فعاليت مي باشند . به عبارت ديگر، محيطمصنوع بيان فيزيكي ايدههاي حاصل از تبيين جهان ارزيابي ميشوند و به همين دليل است كه شكل انواع نظمها بر اساس فرهنگ-ها متفاوت رخ مينمايد.
مكانها تركيبي از نظم طبيعي و نظم انساني بوده و از مراكز با اهميت تجارب بلافصل ما از جهان محسوب ميشوند. خاصيت اصليمكان در توانايي نظم دهي، تمركز بر مقاصد، تجربه و رفتار بشري به طور فضايي است. بايد پذيرفت كه مكان بيشكل چيزي فراتر ازمحل انتزاعي دكارتي و كليتي مملو از كيفيتهاي گوناگون است. بنابراين آنچه مكان را به مركزي پر محتوا و عميق از هستي و وجود
بشري تبديل ميكند، برآيند و حاصل بر همكنش مولفههاي كالبدي، عملكردي و معنايي مكان است.
از اين زاويه فضاهاي ديرپا و عناصر تاريخي درون يك شهر، نه تنها از طريق نشانهها، روايتي از تاريخ و شكل دهنده به يك خاطرههستند، بلكه بستر مكاني و عيني روايتهايي هستند كه از طريق شيوههاي ديگر ابزار ارتباطي، همچون روايت شفاهي، منتقل مي -شوند و با اتصال به مكانها همانند صحفهاي مكانمند با نشانههاي مرئي بازسازي شده و در خاطرهي نسلهاي آتي ثبت مي شوند .
مكانها، همچنين در زمانهاي مختلف، نقشهاي گوناگون يافته و با فعاليتها و كاركردهاي متنوع، هويتي پويا مييابند، موضوعي كهبدليل حضور رويدادهاي متغيير در گذر زمان شكل ميگيرد و موجب پديدار شدن مكانهاي ديرپا در شهر ميشود.
 

تمدن های مختلف در طول تاریخ به واسطه ی ارتباطاتی که با هم داشتند، تحت تاثیر فرهنگ، علم و تجربه ی همدیگر قرار می گرفتند. این تاثیر در بعضی موارد مثبت بوده است؛ مانند تجارت بین کشورها و در بعضی موارد نیز منفی؛ همچون استعمارگری. میزان و ماندگاری این تاثیرگذاری نیز متفاوت است. با مطالعه ی این تمدن های پراکنده اما به هم پیوسته می توان به وجود ارکان های ثابت در تمدن ها همچون لزوم وجود قانون، لزوم اجتماع مدنی، نیاز به پرستش نیروی ماورا و بسیاری موارد دیگر در این تمدن ها پی برد. در واقع این نیاز ها ثابت بوده اند اما نحوه ی پاسخگویی به این نیاز ها در هر تمدن متفاوت می باشد. در این کتاب با بررسی هفت تمدن باستانی مهم تاریخ؛ بین النهرین، هند، چین، آزتک ها و مایاها، مصر، یونان و روم باستان به وجوهات مختلف آن ها  پرداخته خواهد شد.

چکیده

معماري هر دوره به منزلة آينه اي به حساب می آید كه نمایانگر تمام خصوصيات باطني زمان خود می باشد. در ایران و برخی دیگر از کشورهای در حال پیشرفت، گذر از جامعه سنتی به سوی جامعه مدرن چنان سریع رخ داد که به تبع آن شاهد تغییراتی واضح در تمامی زمینه های زندگی و معماری می باشیم. از مشکلات به وجود آمده در این دوران می توان به عدم شناخت معماران ایرانی از مفاهیم معماری مدرن و پیروی به دور از خلاقیت از معماری غربی اشاره نمود که باعث به وجود آمدن مشکلات زیرساختی در معماری معاصر ایران گردید. آنچه که در معماری معاصر ایران کمتر مورد توجه قرار گرفت، و یا در آخرین مرحله به آن پرداخته می شد، مبانی نظری معماری است، که لازمه حصول به طرح مطلوب و اصول و اندیشه های معماری را شکل می دهد. چرا که مبانی نظری، فرهنگ، اعتقادات و نیازهای اجتماعی یک جامعه را در خود گنجانده است.

این پژوهش در دو بخش مطالعات و طراحي تدوين شده است. در چهار فصل نخست كه به مطالعات اختصاص دارد، مباني نظري طرح به ریشه های پیدایش مدرنیته، فلسفه معماری مدرن، اصول کلی معماری مدرن، سبک های جهانی معماری مدرن و در نهایت به معماری مدرن و جایگاه آن در ایران می پردازد. در سه فصل بعد كه به طراحي اختصاص دارد، مصاديق طرح در ايران و جهان، مطالعات ساختگاه و روند طراحي مورد بررسي قرار گرفته است. هدف از طراحي اين مركز كمك به ارتقاء معماري ايران از طريق پژوهش، برنامه ريزي، آموزش، اطلاع رساني و مديريت كليه امور فرهنگي مرتبط با فعاليت هاي ساخت و ساز و در نهایت معرفی این هنر به دیر اقشار جامعه مي باشد. اميد است كه اين تحقيق راهگشاي معماران، دانشجویان و دست اندركاران فعاليت هاي ساخت ساز در زمينه پيشرفت همه جانبه معماري ايران قرار گيرد.

فهم معنای طراحی شهری، بر اساس قاعده "دور هرمنوتیکی" در قالب چرخه­ای مستمر از تاویل دو سپهر "نظریه"و عمل صورت می­پذیرد. ضرورت فهم "جزء" در بستر "کل": تعامل مقیاس­های محلی و راهبردی.

   طراحی شهری، فرآیند شکل بخشی به فرم کالبدی شهر است و در این میان "فضای همگانی" فقط معرف جنبه­ای از جوانب "فرم شهر" و نه لزوما تمامیت آن می­باشد. به عبارت دیگر در حالیکه طراحی فضای همگانی، بخشی از طراحی شهری را تشکیل می­دهد، معهذا فروکاستن کلیت "طراحی شهری" به "طراحی فضاهای شهری" موجب می­گردد که طیف کامل عمل طراحی شهری متشکل از پیوستاری از مداخلات در سطوح گوناگون، مورد غفلت قرار گیرد. در دوران اولیه شکل­گیری طراحی شهری بعضا تصور می­گردد با تحدید "بزرگی موقعیت مداخله" و تعریف قلمرو طراحی شهری به عنوان حرفه­ای که به طراحی فضاهای شهری و یا رشته­ای از طراحی که "با موقعیت­های شهری با مساحت حدود نیم مایل مربع سروکار دارد"این رشته و حرفه را تعریف نمایند.  (Banham, 1976, 130)حال آنکه در سال­های اخیر قلمرو طراحی شهری حتی طراحی حوزه مناطق کلانشهری را در برگرفته و به بیان دیگر مقیاس و اندازه محدودی برای موقعیت­های مداخله آن نمی­توان تعریف نمود. (گلکار، 1378، 15)

 شهر خلاق، شهری است که به دلیل "اهمیت زیبایی­شناختی" و توانایی آن برای پرورش قوه ادراک و ارتباطات مورد احترام است. جایی که "تنوع فرهنگی" غنیمت شمرده شده و بیان خلاقیت در تمام اشکال آن مورد تشویق قرار می­گیرد (آزادی در بیان). شهر خلاق در قرن حاضر به معنای "شهروند خلاق" است؛ شهر خلاق، شهری است که مدیریت شهری آن فرصت­های توسعه را به "عادلانه"­ترین وجه بین محلات توزیع نموده و "مدیریت خلاق" و مشارکت­جو، اساس حکمروایی خوب شهری را بنیان نهد. شهروندان این شهر به آگاهی لازم در مورد "حقوق شهروندی" خود دست یافته و این سبب شده است که خود را در سرنوشت شهر خویش مسئول بدانند و در موقعیت­های مختلف خلاقیت داشته باشند، از جمله در طراحی شهری.

   شهرهای خلاق، شهرهایی هستند که قادرند راه­حل­هایی جدید برای مسائل روزمره و پیش­رویشان ارائه دهند؛ این مفهوم برگرفته از ماهیت فرهنگی شهر خلاق است، این مهم با تکیه بر توانایی و ظرفیت شهر در جذب و نگهداشت "سرمایه انسانی" به دست­ می­آید. شهر خلاق زیرساخت فرهنگی-اجتماعی محکم و قوی­ای داشته و هدف آن، جذب افراد، نهادها و شرکت­های خلاق و همچنین ایجاد زمینه بروز این خلاقیت از سوی ایشان است. این امور، از طریق مهیا نمودن بستر اجتماعی، فرهنگی، و مدیریتی جهت جذب و مشارکت در تصمیم­گیری، و افزایش اثر این تصمیمات در حکمروایی شهری است.

   در رویکردهای نوین به شهر، "شهر خلاق" به عنوان یک روش راهبردی در عرصه­ی تفکر، برنامه­ریزی و اجرای طرح­های شهری مطرح شده است.

    شهر خلاق با "حذف پیچ و خم­های اداری" و فراهم کردن زمینه بروز خلاقیت­های فردی و گروهی و نیز سازماندهی این توان­ها در زمینه­ی انجام فعالیت­های مرتبط با شهر نقش موثر دارد. ایجاد توازن بین تفکرات کلان­شهری و محلی و همچنین بازتعریف مدیریت و برنامه­­ریزی بر پایه مشارکت افراد، نهادهای مردمی، تشکیلات عمومی غیر دولتی، صاحبان مشاغل و حرفه­ها و مدیران شهری از جمله موارد مهم در این نوع نگاه است.

  در نظریه­ های نوین توسعه شهری و منطقه­ای ایده­های خلاقانه و عامل به وجود آورنده­ی آن سرمایه انسانی خلاق، بسیار مورد توجه بوده است.

کاربری زمین ها ، عدالت فضایی ،الگوها و روش ها

این کتاب ترجمه میک بید لف است که از نمونه های مناسب منطق برنامه ریزی و طراحی شهری در مناطق مسکونی است.

کندو کاوی بر کیفیت مطلوب فضای شهری

این کتاب پس از بررسی منابع فعلی حوزه طراحی شهری و در راستای مرتفع ساختن نیاز دانشجویان شکل گرفته است.استفاده از روشهای مطرح شده در این کتاب باصلاحدید اساتید مطرح این درس می تواند راهگشای ارایه مناسب اسکیس طراحی شهری آزمون کارشناسی ارشد باشد.